Dr. Suat GÜNSEL Girne Üniversitesi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Füsun YILDIZ, ‘Dünya Astım Günü’ dolayısıyla açıklamada bulundu. YILDIZ, tüm dünyada her sene Mayıs ayının ilk Salı günü kutlanan bu günde, yapılan aktiviteler ve bu konudaki diğer çabalarla astım hastalığı hakkında farkındalığın artırılmasının hedeflendiğini belirterek Astım Hastalığı ile ilgili şu bilgileri verdi:
ASTIM NASIL BİR HASTALIKTIR VE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Astım akciğer içi hava yollarında daralmaya neden olan ve alevlenmeler (ataklar) ile seyreden müzmin (kronik) bir akciğer hastalığıdır. Hava yollarındaki bu daralmanın nedeni mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının şişmesidir. Hastalık tekrarlayan nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük gibi belirtilerle kendini gösterir.
ASTIM NE SIKLIKTA GÖRÜLMEKTEDİR?
Dünyada yaklaşık 335 milyon kadar astımlı hasta olduğu tahmin edilmektedir. Astımın görülme sıklığı ülkeler arasında farklılık göstermekte ve yıllar içinde giderek artmaktadır.
ASTIM İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Astım hastalığının ortaya çıkmasında etken olan faktörlere risk faktörleri denir. Astımın neden bazı bireylerde görülüp, bazılarında görülmediği işte bu risk faktörleri ile açıklanabilir. Bu faktörler kişiyle ve çevreyle ilgili olmak üzere iki gruptur. Kişisel risk faktörleri içinde kalıtım yani genetik yapı, cinsiyet ve şişmanlık sayılabilir. Çevresel risk faktörleri ise kalıtsal olarak yatkın bireylerde astımın ortaya çıkması ve ağırlığı üzerinde rol oynar. Bunlar alerjenler, tekrarlayan akciğer infeksiyonları, sigara dumanına maruziyet, bazı ilaçlar, iç ve dış ortam hava kirliliği ve beslenme tarzıdır.
ASTIM TANISI NASIL KOYULUR?
Yakınmaları astımla uyumlu olan hastalarda yapılan muayene ve nefes ölçüm testleri ile koyulur.
ASTIM TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Astım tedavisinin amacı hastalığın kontrol altına alınması ve sağlanan bu durumun idame ettirilmesidir. Uygun ilaç tedavisi ile, astımlılar iş ve okul dahil günlük yaşamlarına, hastalık nedeni ile herhangi bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler. Astım ilaçlarının büyük bir kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla daha az yan etki ile direk hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar. Özel cihazlarla verilirler. Tedaviye başlanırken bu özel cihazların kullanım şekli mutlaka hastalara gösterilmelidir.
ASTIMIN TAM KONTROL ALTINDA OLMASI NE DEMEKTİR?
Astımlı bir hastanın gündüzleri astım yakınmasının bulunmaması, gece astım nedeni ile uykudan uyanmaması, hastalığı tedavi eden ve kontrol altında tutan ilaçları kullanırken ayrıca sık olarak hızlı etkili nefes açıcı ilaçlara gereksiniminin olmaması, nefes ölçüm testlerinin normal olması ve günlük işlerini engellenmeden yapabilmesi hastalığın tam kontrol altında olduğunu gösterir.
BÜTÜN ASTIMLILARDA HASTALIK KONTROL ALTINA ALINABİLMEKTE MİDİR?
Maalesef astımı tamamen kontrol altında olan hasta sayısı halen istenen düzeyde değildir. Halen 4 astımlıdan biri yılda bir kez astım alevlenme (atak) nedeniyle acil servise başvurmaktadır. Astım kontrolünü güçleştiren etkenler arasında ilaçların doğru teknikle ve düzenli kullanılmamasının yanı sıra, sigara dumanı, alerjenler ve kimyasallar gibi tetikleyicilere maruz kalmak ve obezite sayılabilir. Ülkeden ülkeye değişmekle birlikte astımlı hastaların %10 ve üzerinde bir kısmının halen sigara içmekte olduğu ve %30-40’nın obez olduğu bildirilmiştir. Yapılan araştırmalarda sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin, astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir.
Tüm astım hastalarının düzenli eğitim, korunma ve medikal tedavi ile hastalıkları kontrol altına alınabilir ve bu şekilde tüm sağlıklı bireyler gibi yaşamlarına sorunsuz devam edebilir, çocuk sahibi olabilir ve spor yapabilirler.