Yakın Doğu Üniversitesi Kurucu Rektörü Dr. Suat İrfan Günsel’in hocası, Kıbrıs Türk Gölge Oyunu sanatçısı Mehmet Ertuğ’un en eski ve özgün eserlerinden oluşan “Kıbrıs Türk KARAGÖZ Suretleri Sergisi”, Yakın Doğu Üniversitesi Atatürk Kültür ve Kongre Merkezi Sergi Salonunda açıldı.
Türk Gölge Oyunu’nun tarihten bugüne olan serüveni gözler önüne serildiği sergide, Kıbrıs’ın en eski Karagöz ustaları tarafından hazırlanmış 120’nin üzerinde orijinal suret sergileniyor. 100 yıllık eserlerin de sergilendiği suretler arasında Karagöz, Hacivat, Sünbül Hanım, Zenne, Cadı, Çıplak, Keloğlan, Deli, Hımhım, Arnavut, Canavar, Rum, Yahudi bulunuyor. Sergi, 27 Kasım’a kadar hafta içi 08.00-16.00 saatleri arasında ziyarete açık olacak.
Karagöz Suretlerine Ay Yıldız Özlemi Yansıyor
“Kıbrıs Türk KARAGÖZ Suretleri Sergisi”nde sergilenecek olan suretler arasında çok özel bir suret de yer alıyor. Serginin en özel parçalarından olan bu suret, Hanım Kız (Sünbül Hanım) sureti. 100 yıl önce Kıbrıslı bir Karagöz ustası tarafından deriden yapılan Sünbül Hanım suretinde diğer suretlerin aksine, tepesinde ve alnında ay yıldız yer alıyor. Mehmet Ertuğ bu durumu Kıbrıslı Türklerin İngiliz idaresinde yaşadığı yıllarda ay yıldıza duyduğu özlemin bir yansıması olarak değerlendiriyor.
Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ: “ Kıbrıs’ın Kültürel Mirasına Ev Sahipliği Yapmaktan Onur Duyuyoruz…”
Serginin açılışında konuşan Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, Kıbrıs Modern Sanat Müzesi’nin düzenlediği 360. sergi ile Kıbrıs’ın kültürel mirasının parçası olan çok değerli eserlere ev sahipliği yaptığını dile getirdi.
Prof. Dr. Şanlıdağ, Mehmet Ertuğ’un Karagöz oyunu alanındaki değerli çalışmalarıyla Kıbrıs Türk kültürünün tarihini, coğrafyasını, düşünüş ve yaşayış şeklini oyunlarında yansıtarak, bir kültür mirası haline geldiğini söyledi. Ertuğ’un küçük yaşlarda Mulla Hasan’ın oyununu seyretmesiyle başlayan gölge oyunu tutkusunu, zamanla yaşamının bir parçası haline getirerek bu sanatı son yıllara kadar sürdürmeyi başardığından söz eden Prof. Dr. Şanlıdağ, Karagöz oyunlarının Kıbrıs’taki tarihinden de bahsetti. Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ şunları dile getirdi: “1571’de Osmanlıların Kıbrıs’ı fethiyle birlikte Anadolu’dan adaya halkla birlikte gelen Karagöz oyunu; Kıbrıs Türk toplumunun tarih boyunca kazandığı maddi, manevi değerleri, duyguları, düşünceleri, yaşayış biçimleri ve inançlarıyla, coğrafi çevre etkileriyle de farklılaşmış özgün bir şekil alarak kuşaktan kuşağa aktarıldı. Kıbrıs Türkleri arasında Karagöz oyunu oynatma sanatı, Osmanlı devrinden başlayarak yaşamını sürdürüyor.”
Mehmet Ertuğ: “Kıbrıs Türk Gölge Oyunlarından Günümüze Çok Az Suret Kaldı.”
Kıbrıs Türk Gölge Oyunu sanatçısı Mehmet Ertuğ yaptığı konuşmada, Kıbrıs’ta pek çok karagözcü yetiştiğini, hazırlanan sergide de Kıbrıslı Türk gölge oyunu sanatçılarının yapıp oynattıkları suretlerin sergilendiğini söyledi.
Karagöz’ün Kıbrıs’a gelişinin, 1571’de fethi ile başladığını anımsatan Mehmet Ertuğ, Kıbrıs’a yerleşen Türkler’in, bütün gelenek ve görenekleri gibi, o zamanın en önemli eğlence ve kültür aracı Karagöz Gölge Oyunu’nu da beraberlerinde getirdiklerini anlattı. Zamanla hikayeleri, esprileri ve şive bakmadan Kıbrıs’a özgü oyunlar oynatıldığını dile getiren Ertuğ, bu oyunların halk tarafından çok sevildiğini, yıl boyunca ve özel günlerde halkın vazgeçilmezi haline geldiğini söyledi.
Mehmet Ertuğ, Kıbrıs’ta pek çok karagözcü yetişmiş olmasına rağmen günümüze pek az suret kaldığını söyledi. Ertuğ, “Suretlerin pek çoğu türlü nedenlerle kaybolmuş, bazıları da bir inanç veya inat yüzünden yok olmuşlardır” dedi. Konuyla ilgili çarpıcı bir örneği de aktaran Ertuğ, ünlü Karagözcü Mehmet Efendi’nin de ustalarından biri olan Mulla Hasan’ın sahip olduğu suretlerin, ölümünden sonra gömülmesini vasiyet ettiğini, eşi Hasene Hanım’ın da vasiyete uyarak suretleri gömmesi nedeniyle önemli bir kültür hazinesinin yok olduğunu anlattı. Sergide yer alan suretlerse, Lefkeli Mehmet Efendi’nin ustaları, Lefkeli Mehmet Efendi ve Mehmet Ertuğ tarafından yapılan eserlerden oluşuyor.
Kıbrıs kültürünü yansıtan Karagöz suretlerinin azlığı, Yakın Doğu Üniversitesi Atatürk Kültür ve Kongre Merkezi Sergi Salonunda açılan “Kıbrıs Türk KARAGÖZ Suretleri Sergisi”nin değer ve anlamını bir kat daha artırıyor.
Serginin açılışının ardından Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, Mehmet Ertuğ’a Kıbrıs Modern Sanat Müzesi adına “Fergani” ödülü vererek, Kıbrıs Türk toplumunun kültürüne yaptığı katkılar nedeniyle teşekkür etti.
